Formy opodatkowania dla działalności jednoosobowych

 Do dyspozycji są trzy główne opcje: skala podatkowa, podatek liniowy 19% oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Dla części „starych” podatników wciąż istnieje też karta podatkowa (kontynuacja). Poniżej – konkrety w pigułce: najważniejsze zasady, stawki, limity i reguły rozliczania składki zdrowotnej.

1️⃣ Skala podatkowa (zasady ogólne)

Na czym polega? Opodatkowujesz dochód (przychód – koszty). Działają ulgi i preferencje (np. wspólne rozliczenie z małżonkiem), których nie ma przy ryczałcie i liniówce. Stawki i progi na 2025 r. nie zmieniły się:

• 12% do 120 000 zł dochodu,
• 32% od nadwyżki ponad 120 000 zł,
• kwota wolna 30 000 zł (kwota zmniejszająca podatek 3 600 zł).

Limity/wyłączenia: Brak limitu przychodów. To najbardziej „elastyczna” forma pod względem ulg i preferencji (np. wspólne rozliczenie, ulgi prorodzinne), których nie ma m.in. przy ryczałcie. 

Składka zdrowotna (2025):

• 9% dochodu; obowiązuje minimalna miesięczna składka liczona od 75% płacy minimalnej w danym roku składkowym (od lutego 2025 do stycznia 2026 to 314,96 zł). Uwaga: za styczeń 2025 minimalna wynosiła jeszcze 381,78 zł (poprzedni rok składkowy). Składki z „skali” nie odliczysz od podatku/dochodów.

2️⃣ Podatek liniowy (19%)

Na czym polega? Zawsze 19% od dochodu – bez progów i bez kwoty wolnej. Dobra opcja przy wysokich marżach i gdy wchodzisz w drugi próg na skali. 

Limity/wyłączenia: Jeśli w danym roku świadczysz na B2B te same czynności dla byłego/obecnego pracodawcy, które wykonywałeś na etacie, tracisz prawo do liniówki w tym roku. 

Składka zdrowotna (2025):

• 4,9% dochodu; minimum jak przy skali – 314,96 zł miesiąc od lutego 2025 do stycznia 2026.
• Część zapłaconych składek możesz rozliczyć: zaliczyć w koszty albo odliczyć od dochodu, ale łącznie do limitu 12 900 zł w 2025 r. (limit corocznie waloryzowany). Przy zaliczkach uproszczonych w trakcie roku odliczysz 19% zapłaconych składek, maks. 2 451 zł (19% × 12 900 zł)

3️⃣ Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Na czym polega? Płacisz podatek od przychodu (bez kosztów), według stawek zależnych od rodzaju działalności – od 2% do 17% (np. 8,5%, 12%, 14%, 15%, 17% – dokładna stawka wynika z ustawy i PKWiU).

Limity/wyłączenia:

• Możesz być na ryczałcie, jeżeli przychody w poprzednim roku nie przekroczyły 2 000 000 euro (limit ustawowy w euro; przeliczany wg kursu NBP z 1. roboczego dnia października poprzedniego roku).
• Są wyłączenia co do rodzaju działalności oraz zakaz ryczałtu, gdy w tym samym/poprzednim roku wykonujesz na rzecz byłego/obecnego pracodawcy te same czynności co na etacie – wtedy tracisz prawo do ryczałtu od dnia uzyskania takiego przychodu. 

Składka zdrowotna (2025): Płacisz 9% od kwoty zależnej od przychodu rocznego i średniego wynagrodzenia w IV kwartale 2024 r. (8 549,18 zł):

• do 60 000 zł przychodu – 9% × 60% średniego wynagrodzenia = 461,66 zł/mies.,
• 60 000–300 000 zł – 9% × 100% średniego = 769,43 zł/mies.,
• powyżej 300 000 zł – 9% × 180% średniego = 1 384,97 zł/mies. Dodatkowo, przy ryczałcie możesz pomniejszyć przychód o 50% zapłaconych składek zdrowotnych

Terminy i formalności (ważne!)

• Kiedy wybrać/zmienić formę na 2025 r.? Co do zasady do 20. dnia miesiąca po miesiącu osiągnięcia pierwszego przychodu w roku (najczęściej do 20 lutego), a jeśli pierwszy przychód jest w grudniu – do 31 grudnia. Zgłaszasz przez CEIDG lub do naczelnika US

 Jak praktycznie wybrać formę?

• Niskie koszty / wysoka marża / prosta księgowość? Sprawdź ryczałt (pamiętaj o właściwej stawce i limicie 2 mln euro)
• Wysokie dochody i brak ulg rodzinnych/wspólnego rozliczenia? Rozważ liniowy 19% (pamiętaj o zakazie „te sam zakres” dla byłego pracodawcy
• Ulgi, wspólne rozliczenie, duże koszty? Zostań na skali (12%/32% i kwota wolna 30 000 zł).

  Co jeszcze zmieniło się w 2025?

Od 2025 r. działa m.in. kasowy PIT (kiedy przychód powstaje dopiero po zapłacie), a w składce zdrowotnej wprowadzono niższą minimalną podstawę 75% płacy minimalnej na rok składkowy od lutego 2025 r. – to obniżyło minimalną składkę do 314,96 zł. Szczegóły w komunikatach rządowych

💬  Jeśli cenisz swój czas, chcesz mieć wszystko pod ręką i lubisz proste rozwiązania – to wybór dla Ciebie.  Chcesz zobaczyć, jak to działa w praktyce?

Umów się na darmową rozmowę – opowiesz mi o swojej firmie, a ja pokażę Ci, jak łatwa może być księgowość online.